Wereldkampioen 2013

Kandidatentornooi

In maart 2012 werd in London een kandidatentornooi georganiseerd om uit te maken wie het zou mogen opnemen tegen Viswanathan Anand, de huidige wereldkampioen. Aan dit tornooi deden acht spelers mee. Deze waren Magnus Carlsen (Noorwegen), Vladimir Kramnik (Rusland), Levon Aronian (Armenië), Teimour Radjabov (Azerbeidzjan), Alexander Grischuk (Rusland), Vassily Ivanchuk (Oekraïne), Peter Svidler (Rusland) en Boris Gelfand (Israël). Deze acht spelers mochten deelnemen aan dit tornooi om diverse redenen. Zo mocht Boris Gelfand deelnemen omdat hij de verliezer was van het vorig wereldkampioenschap. Peter Svidler, Alexander Grischuk en Vassily Ivanchuk mochten deelnemen omdat ze de top drie waren van de FIDE World Cup in 2011. Magnus Carlsen, Vladimir Kramnik en Levon Aronjan mochten deelnemen omdat ze de hoogste elo rating hadden tussen juli 2011 en januari 2012. Teimour Radjabov tenslotte werd uitgekozen door de organisatie.

Het kandidaten tornooi bestond uit een dubbele round robin. In het begin van het tornooi toonden Carlsen en Aronjan dat zij de favorieten waren. Na drie ronden stonden ze samen aan de leiding. Na zes ronden stonden ze nog steeds samen aan de leiding en hadden ze al een voorsprong van anderhalf punt op de dichtste concurrent Kramnik. Ook na ronde zeven behielden ze deze voorsrpong. Toen begon het echter te keren. In de achtste ronde moesten Carslen en Aronian het tegen elkaar opnemen. Hun partij eindigde in remise, terwijl Kramnik won van Svidler. Zo naderde hij tot op een punt van het leidersduo. In de negende ronde kreeg Aronian de kans om alleen leider te worden want Carlsen en Kramnik deelden de punten. Hij verloor echter verrassend van Gelfand. Zo werd Carlsen alleen leider met een half punt voorsprong op Aronian en een vol punt op Kramnik. Ronde 10 was een maat voor niets want de top drie wonnen hun partij. In ronde 11 verloor Aronian opnieuw. Deze keer bleek Svidler te sterk. Kramnik won zijn partij wel en komt zo op de tweede plaats te staan op een half punt van Carlsen, die niet verder kwam dan remise tegen Grischuk. In ronde 12 werd Kramnik de nieuwe leider. Hij won zijn partij tegen Aronian, die daarmee zo goed als uitgeteld was voor de eerste plaats. Carlsen verloor dan weer van Ivanchuk en volgde nu op een half punt van Kramnik. Na de dertiende ronde stonden Carlsen en Kramnik samen aan de leiding. Carlsen won zijn partij tegen Radjabov, terwijl Kramnik niet verder geraakte dan een puntendeling tegen Gelfand. De laatste ronde zou dus de beslissing brengen. Daarin had Kramnik de winst voor het grijpen want Carlsen verloor verrassend van Svidler. Kramnik slaagde er echter niet in om van deze misstap te profiteren want hij verloor al even verrassend van Ivanchuk. Zo eindigen Carlsen en Kramnik gedeeld eerste maar Carlsen mocht strijden voor de wereldtitel omdat hij meer partijen gewonnen had.

Wereldkampioenschap

Het wereldkampioenschap vond plaats van 9 tot 28 november 2013 in het Hyatt Regency Chennai hotel in India, de thuishaven van Anand. Uitdager Carlsen moest dus proberen om de titel in de wacht te slepen in het hol van de leeuw. Er zouden maximaal 12 partijen gespeeld worden. Indien de stand dan nog gelijk stond, zouden rapidpartijen de nieuwe kampioen aanduiden.

In de eerste twee partijen tastten de spelers elkaar wat af en namen geen risico. Het gevolg was twee snelle remises.

In de derde ronde nam Anand initiatief en trok hij in het middenspel ten aanval. Carlsen pareerde de aanval, waarna Anand remise aanbood. Carlsen weigerde maar toen de dames geruild werden, werd het alsnog remise.

In de vierde ronde koos Carlsen voor de Berlijnse variant van het Spaans. Daarmee kwam hij een pion voor maar door het slimme spel van Anand kon deze een verlies met wit voorkomen. Zo stond het dus 2-2 na vier ronden.

In de vijfde ronde opende Carlsen met c4. Deze opening ging daarna over in een geweigerd damegambiet waarin Carlsen een pion won. Net zoals in de vorige ronde probeerde Anand deze pion terug te winnen. Helaas voor hem faalde hij deze keer. Toen hij nog een pion verloor liet Carlsen de winst niet meer liggen. Zo kwam Carlsen dus 2-3 voor.

In de zesde ronde koos Carslen opnieuw voor de Berlijnse variant. De partij ging gelijk op en uiteindelijk belandden de spelers in een gelijkopgaand eindspel. Daarin trok Anand alle registers open en offerde twee pionnen! Carlsen deed echter hetzelfde maar met dit verschil dat hij er een gevaarlijke vrijpion aan overhield. Anand kon deze vrijpion niet meer stoppen en dus stond hij 2-4 in het krijt.

Ook in de zevende ronde kwam de Berlijnse variant op het bord. Carlsen kwam daarin met een dubbelpion te zitten maar ter compensatie had hij het loperpaar. Na een strijd van een dertigtal zetten werden de punten gedeeld. De tussenstand werd dus : 2,5-4,5.

In de achtste ronde verscheen nog maar eens de Berlijnse variant op het bord maar deze keer had Carlsen de witte troepen. Het vervolg was deze keer echter wat aan de saaie kant. Er ontstond een symmetrissche stelling waar het moeilijk was om te winnen. Bijgevolg werden de punten gedeeld. 3-5 in het voordeel van Carlsen.

In de negende ronde werd er geopend met een Nimzo-Indische Sämischvariant. Daarin trok Anand ten aanval en verplichtte Carlsen om te verdedigen. Hij deed dit echter zeer nauwkeurig en zocht tegenkansen op de damevleugel. Daar kreeg hij ook aanvalskansen. Anand, die tot dan toe wat de tegenkansen van Carlsen er had proberen uit te halen, liet zijn verdediging voor wat het was en ging vol voor de mat. Carlsen promoveerde met schaak (zie onderstaand diagram). Daarop had Anand Lf1 moeten antwoorden. Hij speelde echter Pf1, wat een blunder is. Carlsen vervolgde met De1 waarna hij zijn nieuwe dame kon offeren tegen de toren als Anand Th4 zou spelen. Anand zag zijn blunder in en gaf op. 3-6.

Er waren nu nog drie ronden te spelen en Anand stond drie punten achter. Hij wist dus wat er hem te doen stond. Anand opende deze partij met het Siciliaans. Hij maakte echter enkele kleine foutjes waardoor hij nooit in een winnende positie terecht kwam. Integendeel Carlsen had misschien kunnen winnen, maar hij besloot geen risico's te nemen waardoor de partij eindigde in remise.

Zo kwam Carlsen op een onoverbrugbare 3,5-6,5 voorsprong. De resterende twee partijen werden niet meer gespeeld en Carlsen werd tot wereldkampioen gekroond.